بهائی گری وفراماسونری دردولت هویدا

به طور کلی بهائیان ایران، پیشرفت و موفقیتهای خود در دهه آخر سلطنت محمدرضا پهلوی را نتیجه خدمات و پشتیبانی هویدا می دانستند. در یکی دیگر از گزارشهای ساواک در سال 1357 به این نکته اشاره شده است:

«... آقای امیرعباس هویدا به پشتیبانی بیت العدل اعظم مدت سیزده سال بر ایران حکومت کرده و جامعه بهائیت به پیشرفت های قابل توجهی رسید و افراد متنفذ بهایی پست های مهمی را در ایران اشغال کردند و پول¬های مملکت را به خارج فرستادند.» 4

فراماسونری: هویدا یک فراماسون بود و در دوره صدارت او، ایران به عرصه تاخت و تاز لژهای مختلف فراماسونری تبدیل شد. امیرعباس هویدا به احتمال قریب به یقین در همان سال های 1335- 1330 که در سازمان ملل در ژنو مستقر بود به جرگه فراماسونری پیوست و در بازگشت به ایران از حمایت نیرومند داخلی و خارجی برخوردار شد. حامیان هویدا که در واقع پشتیبان وی در عرصه سیاست ایران شدند، یعنی رجبعلی منصور وعبدالله انتظام، هر دو از ارکان فراماسونری ایران بودند. 5

در مورد وابستگی هویدا به فراماسونری و شرکت وی در جلسات لژهای گوناگون، اسناد متعددی در دست می باشد که مؤید حضور وی در لژ مولوی، لژ تهران، لژ لایت، لژ بزرگ ایران، لژ کورش و لژ فروغی می باشد. 6 اما به گونه ای که خود هویدا اظهار می دارد، وی از شرکت در این جلسات حتی الامکان خودداری می کرده است. واین عدم حضور به منزله مبرّا بودن وی از عضویت در تشکیلات فراماسونری نیست، بلکه وی در نظر داشته تا از خود یک چهره محبوب و مردمی بسازد و مورد نفرت و انزجار عموم ملت قرار نگیرد.

با وجود چهره امیرعباس هویدا به عنوان یکی از استادان بزرگ «لژ بزرگ ایران»، حضور فعال دیگر فراماسونها دردستگاه حکومتی وی دور از انتظار نبود.

حمایتهای هویدا از بهائیان تا آن حد وسعت یافت که تقدیر و سپاسگزاری از او در دستور کار محفل¬های بهایی قرار گرفت

درچند گزارش ساواک به این مسئله اشاره شده است. در یک گزارش که تاریخ مرداد ماه 1348 را بر پیشانی خود دارد، چنین می خوانیم:

«احتراماً با توجه به ترمیم کابینه آقای امیرعباس هویدا، ذیلاً اسامی وزراء عضو تشکیلات فراماسونری جهت استحضار از عرض می¬گذرد: آقای امیرعباس هویدا نخست وزیر، ناصر یگانه وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست وزیر، جواد منصور وزیر اطلاعات، حسن زاهدی وزیر کشور، منوچهر پرتو وزیر دادگستری، مجید رهنما وزیر علوم و تعلیمات عالیه، فتح الله ستوده وزیر پست و تلگراف و تلفن، مهرداد پهلبد وزیر فرهنگ و هنر، ایرج وحیدی وزیر کشاورزی.» 7

اداره کل سوم ساواک در تاریخ 8/2/1352 نیز اسامی وزرای فراماسون هویدا را گزارش کرده است. در این گزارش افزون بر اسامی بالا افرادی چون محمود قوام صدری وزیر مشاور، نصیر عصار معاون نخست وزیر و سرپرست سازمان اوقاف و هوشنگ انصاری وزیر اقتصاد ذکر شده است. 8

پی نوشت

1- خسرو معتضد، هویدا سیاستمدار پیپ، عصا، گل ارکیده، جلد دوم، تهران: زرین، 1378ص633.

2- همان، صص672- 671.

3- حسین میر، تشکیلات فراماسونری در ایران، تهران: علمی، 1371، ص210.

4- همان.

5- محمد اختریان، نقش امیرعباس هویدا در تحولات سیاسی اجتماعی ایران، تهران: علمی، 1375،ص161.

6- موسسه مطالعات و پژوهش¬های سیاسی، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج دوم: جستارهایی از تاریخ معاصر ایران، چ دوازدهم، تهران: اطلاعات، 1379،ص392.

7- همان، ص394.